‘We zaten in een kring. In het midden lag een groene bouwplaat van Lego. Alle kinderen hadden vijf legoblokjes gekregen. “Vandaag bouwen we een denkveld met elkaar”, kondigde ik aan. “Op dit veld gaan we onze gedachten bouwen. Als je een gedachte wilt delen, plaats je je blokje op het veld. Je vertelt wat je denkt en je legt uit waarom je je blokje op die plek plaatst. Als je het bijvoorbeeld eens bent met iemand en verder wilt bouwen op die gedachte, dan plaats je jouw blokje op het blokje van de ander. Als je blokjes op zijn, luister je en vraag ik je straks om een samenvatting.”
Het overkoepelende thema was gevoel. Tijdens deze kinderfilosofieles van Maaktaal dachten we met elkaar na over de vraag: bestaat gevoelloosheid? Een leerling plaatste een legoblokje met de gedachte dat je altijd gevoel hebt: alleen als je dood bent, heb je geen gevoel. Op die gedachte bouwden kinderen verder en dat werd een toren in de hoek van het veld. In het midden van het veld bouwden anderen een toren rondom het idee dat gevoel soms weg is en daarna weer terug kan komen. Zo maakten we met elkaar een veld van gedachten: sommige gedachten bleven eenlingen, andere gedachten lagen in het verlengde van elkaar, weer andere werden een hoge toren.
Tijdens het bouwen van het denkveld begint er vaak iets te borrelen. “Wat ik nu hoor, daar klopt geen moer van”, riep bijvoorbeeld een leerling en hij plaatste een blokje aan de andere kant van het veld. Het is mooi om te zien hoe de legoblokjes het denkproces zichtbaar en tastbaar maken: “Nu moet ik mijn blokje verplaatsen, want mijn gedachte staat vlak bij een gedachte waar ik het niet mee eens ben.” Er was ook een leerling die zag dat twee van haar legosteentjes op heel verschillende plekken lagen: “Blijkbaar kan ik twee verschillende dingen tegelijkertijd denken.”
Niemand kan in je hoofd zien wat je denkt, dat maakt denken soms best ingewikkeld om over te praten. In dit legospel geef je woorden aan je eigen gedachten én plaats je die op een plek ten opzichte van de gedachten van anderen in de groep. Denken wordt fysiek en doe je samen. “Gaan we nu al stoppen?” riepen een paar leerlingen.’
Sanne van Niel is kinderfilosoof.
In de rubriek ‘Het moment’ interviewt Carolien van Welij leerkrachten, kunstvakdocenten en kinderfilosofen over een bijzonder moment tijdens Maaktaal. Carolien van Welij is filosoof en neerlandicus.
